Diastema to przerwa (pusta przestrzeń) między górnymi pierwszymi siekaczami (jedynkami). Są osoby, dla których charakterystyczna szpara między zębami stanowi modne wyróżnienie (doskonałym tego przykładem jest słynna piosenkarka, Madonna), jednak dla większości osób jest to problem natury estetycznej. Co więcej, diastema może też prowadzić do poważniejszych kłopotów, jak np. wady wymowy, wady zgryzu czy choroby przyzębia. W niektórych przypadkach konieczne jest podjęcie stosownego leczenia.

Diastema: specyfika i rodzaje

O diastemie mówimy wtedy, gdy przerwa między górnymi jedynkami przekracza 2 mm. W innych przypadkach nie jest to defekt czy patologiczna zmiana, lecz specyficzna cecha uzębienia, która nie wymaga leczenia.

Wyróżniamy kilka rodzajów diastemy:

• diastema równoległa: gdy rozsunięte jedynki są ustawione względem siebie równolegle,
• diastema zbieżna: gdy korzenie zębów są rozsunięte, a końcówki skierowane do siebie,
• diastema rozbieżna: gdy korzenie zębów są skierowane do siebie, a końcówki są rozsunięte od siebie.

Diastema: główne przyczyny

Jest kilka przyczyn występowania diastemy:

• diastema fizjologiczna to najczęściej obserwowana postać w stomatologii, diagnozowana u dzieci. Korzenie wyrzynających się górnych kłów powodują ucisk na korzenie górnych przyśrodkowych zębów siecznych, co może przyczyniać się do występowania szpary, jednak nie większej niż 2 mm. Zwykle jednak taka diastema, pojawiająca się między 7. a 9. rokiem życia, zanika samoistnie po całkowitym wyrznięciu kłów.
• diastema prawdziwa spowodowana jest nieprawidłowo wykształconym wędzidełkiem wargi górnej (np. przerostem lub niskim przyczepem).
• diastema rzekoma może być efektem wady ortodontycznej, brakiem siekaczy bocznych, nieprawidłowo małymi wymiarami zębów (mikrodoncja), obecnością zębów nadliczbowych (hiperdoncja) itp.

Diastema: leczenie

Leczenie diastemy nie zawsze jest konieczne. Niekiedy stanowi wyłącznie defekt kosmetyczny, który może być leczony, ale nie musi - wynika to wyłącznie z potrzeb pacjenta. Jeśli nie przysparza żadnych problemów osobie, która ją posiada, korekta nie jest obowiązkowa.

Leczenie diastemy odbywa się w gabinecie stomatologicznym lub ortodontycznym. Jeśli celem jest wyłącznie zamaskowanie istniejącej szpary, można zdecydować się na najłatwiejszy i najtańszy sposób, czyli wypełnienie przerwy materiałem kompozytowym poprzez nadbudowanie zębów. Niestety ta metoda nie jest zbyt trwała i nie daje satysfakcjonujących efektów wizualnych. Pod tym względem lepszym rozwiązanie może być likwidacja diastemy z zastosowaniem licówek, które dają dobre rezultaty zarówno pod względem trwałości, jak i estetyki.

Są przypadki, gdy diastema wymaga podjęcia leczenia ortodontycznego. Przy diastemie prawdziwej może istnieć konieczność podcięcia wędzidełka, a następnie stosowania aparatu ortodontycznego. Aparaty (stałe u dorosłych, a u dzieci stałe lub zdejmowane) mogą być wskazane również przy diastemie zbieżnej.

Korekcja diastemy może odbywać się również z zastosowaniem implantów. Dotyczy to przede wszystkim diastemy rzekomej.

Warto przy tym pamiętać, że metoda leczenia diastemy zawsze dobierana jest zawsze po wykonaniu stosownych badań, ustaleniu przyczyny oraz oceny stopnia zaawansowania zmiany.